جستجو و نجات شهری

جستجو و نجات در حوادث آوار

مقدمه : کشور ایران یکی از ده کشور حادثه خیز دنیا به شمار می رود .هر ساله بلایای طبیعی همانند زلزله، سیل، طوفان و آتش سوزی قسمتهای مختلفی از جهان را گرفتار می کند. وقوع بلایای طبیعی، نظیر سیل و زلزله، توفان و گردباد و... اکثراً تأثیرات مخرّبی بر سکونت‌گاههای انسانی باقی می گذارد و تلفات سنگینی بر ساکنان آنها وارد می سازد و باعث مرگ و میر، رنج و اندوه بیش از حد انسان و صدمات مادی بسیار زیاد می شود.  بلایای طبیعی علاوه بر آسیبهای مستقیم جانی و مالی، با برجای گذاشتن مقادیر بسیار زیادی از آوار در محلهای حادثه دیده باعث آلودگی محیط زیست و در برخی موارد سد شدن جریان زندگی در مکانهای حادثه دیده می شوند.

و من احیاها فکأنما احیا الناس جمیعا هر که نفسی را حیات بخشد (از مرگ نجات دهد) مثل آن است که تمام مردم را حیات بخشیده   «مائده آیۀ 32»

«کسی که زیر آوار بماند و جان خود را از دست بدهد ثواب اجر شهید را دارد . »  «عروه الوثقی: مساله 9 احکام شهید»

حوادث غیر مترقبه هرگونه اتفاق غیر برنامه ریزی شده ای که منجر به بروز خسارت مالی و جانی گردد یا موجب اختلال در روند زندگی عادی مردم بشود حادثه غیر مترقبه یا بلا تلقی می گردد. این حوادث می توانند بصورت بلایای طبیعی مانند زلزله ، رانش زمین ، سیل ، طوفان مخرب ، خشکسالی و شیوع بیماریهای واگیر و ... بوجود آیند یا در اثر انفجارات مواد هسته ای یا شیمیایی در مراکز صنعتی یا ناشی از جنگ های نظامی ایجاد گردد . بنابراین می توان هنگام مواجهه با این حوادث ، با بکار بستن برخی تدابیر ایمنی و بهداشتی در حفظ سلامت انسان ها یا کاهش اثرات آنها اقدام به موقع بعمل آورد.

پیشگیری از حوادث غیر مترقبه (طبیعی)

از دیدگاه قرآن و احادیث حضرت علی (ع) می فرمایند : «دار بالبلاء محفوفة» دنیا جهانی است که در محاصره بلاست. هیچ کس از حوادث جهان، مصون نیست و راهی جز صبر و تحمل در برابر بلا ندارد. جوان اگر صابر باشد، بلا سازنده اوست. رفاه، سازنده نیست. از صبر و تحمّل در برابر بلایا، تجربیات علمی برای او پیدا می‏شود و بسیاری از مشکلات برای او حل می‏شود. بنابر این باید به صبر و نمازمتوسل شد. رسالت اصل آثار دینی هدایت انسان به شاهراه کمال است و آثار ماندگار کتب دینی بویزه قرآن و احادیث و روایات پیشوایان معصوم (ع) گنجینه های ارزشمندی از معارف مورد نیاز بشر را تشکیل می دهند که طالبان علم و تشنگان معرفت در هر عصر و در هر زمان می توانند از آنها بهره گیرند. .از نظر اسلام چیزی که تضمین می کند علم ودانش در راه درست به کار رود ایمان است . علم در قرآن مقرون به ایمان آمده است که می تواند منجر به عمل صالح شود .

آمارهای بین المللی نشان می دهد در ۲۷ سال گذشته ۶/۳ میلیون نفر بر اثر حوادث غیر مترقبه طبیعی جان باخته اند و بیش از سه میلیارد نفر آسیب دیده اند و بیش از ۲۴۰ میلیارد دلار خسارت مالی وارد شده است و از سوی دیگر وقوع این حوادث رو به افزایش است . انسان به تعبیری موجودی گیرنده، فرستنده و حساب کننده قلمداد شده و با هوشمندی خود قادر است بسیاری از وقایع را که گاه بلا به نظر می رسند به رحمت مبدل کند یا حداقل از میزان خسارات وارده بکاهد. این درحالی است که قرآن کتاب هدایت انسانها قرنها پیش وقوع این حوادث و روشهای پیش گیری از آنها را خبر داده است . در قرآن کریم در سوره رعد اشاره به این نکته شده است که باران به عدد وبه مقدار معین می بارد و صاعقه شدید عذابی است که خدا برای مردمی که استحقاق عذاب دارند نازل می کند که رسول اکرم (ص) نیز به این مساله اذعان داشته اند . در آیه اول سوره حج و آیه 73 سوره اعراف وقوع زلزله در اثر کفران نعمت قوم ثمود ودر آیات 16 و17 سوره سبا به گرفتار شدن قوم سبا به سیل در اثر روی گرداندن از خدا و نیز در آیه 14 سوره عنکبوت به طوفان نوح اشاره شده است. در سوره زلزله و آیه 14 سوره مزمل حادثه زلزله و چگونگی وقوع آن تشریح شده است. پاره ای از روایات می گوید هر گاه زنا در میان قومی افزون شود خداوند آن ها را به زلزله دچار خواهد کرد.همچنین وقوع زلزله های مکرر را از نشانه های ظهور حضرت صاحب الزمان(عج) معرفی نموده اند .در آیه 155 سوره بقره سخن از خشکسالی و قحطی به میان آمده است و خدا از آن به عنوان وسیله ای برای آزمایش انسانها و کفاره گناهان یاد کرده است. توجه به هشدارها و دلایل قرآنی و روایات، اصلی ترین کلید پیش گیری از حوادث هولناک و خانمان برانداز طبیعی و نیز درک و پذیرش این گونه حوادث است . یکی از پیامده ای ناگوار این طرز تفکر که بلایا قضا و قدر و جزء سرنوشت انسان هستند این است که نوعی قبول غیرقابل اجتناب را به بلا می دهند که بطور مسلم منطقی نیست . زیرا بلایا نه به کلـی غیرقابل اجتناب و نه به کلی غیرقابل پیش بینی هستند . به عبارت دیگر ایـن طـرز تفکـر باعـث درمانـدگی آموختـه شـده در پیشگیری و کنترل اثرات بلایا می گردد .

مراحل مربوط به امداد رسانی در بلایای طبیعی

الف: آمادگی و انتظار این مرحله قبل از وقوع حادثه می باشد که برای به حداقل رساندن خسارات آن در نظر گرفته می شود که شامل فعالیتهای زیر می باشد.

1- آموزش افراد جامعه: مهمترین مسئله قبل از وقوع بلایای طبیعی جهت کاهش خسارات جانی و مالی میزان آگاهی افراد جامعه از حوادث و نحوه برخورد با آن می باشد.

2- تربیت نیروی انسانی متخصص : قبل از وقوع حوادث باید نیروی انسانی مناسب را آموزش داده و همیشه جهت امدادرسانی به منطقه حادثه دیده آماده نگه داشت.

3- ساخت بناها در منطقه مناسب و به صورت استاندارد: جهت ساخت بنا در منطقه مناسب می توان از کارشناسان زمین شناسی استفاده نمود و محل مناسب را انتخاب کرد یا در صورت نیاز به ساخت بنا در این نقاط با استفاده از استانداردهای موجود ساختمان را محکم بنا کرد.

4- تکمیل و آماده نگه داشتن وسایل امداد و نجات : جهت تکمیل وسایل امداد رسانی بایستی همیشه با شرکتهای سازنده این گونه تجهیزات در ارتباط بوده و بتوان وسایل مورد نیاز را تهیه نمود. بعضی از وسایل و تجهیزات امدادی نیز نیاز به نگهداری ویژه ای دارند و بایستی در مکانهای مناسب نگهداری شوند و طی مدتی دوباره بررسی و آزمایش شوند تا از سالم بودن و کارآیی آن مطمئن شد.

ب : اعلام خطر اعلام خطر هنگام یا بعد از وقوع حادثه می باشد و ممکن است به صورتهای زیر از وقوع آن مطلع شویم:

1- سانحه در نزدیک یا در منطقه ما روی می دهد.

2- از طریق چارت بندی امدادی

3- اطلاع یافتن از طریق رسانه ها مانند رادیو، تلویزیون و ... 

ج: عملیات امداد و نجات  پس از وقوع حادثه هم زمان و یا قبل از ورود نیروهای امدادی از شهرهای مجاور عملیات امداد و نجات  انجام می پذیرد و شامل مراحل زیر می باشد:

1. برقراری ارتباط با شهرهای پیرامون: پس از وقوع حادثه مدیریت حوادث در منطقه آسیب دیده باید با در نظر گرفتن نوع خسارات و تلفات احتمالی و نیازهای مردم با شهرهای پیرامون تماس گرفته و در خواست کمک نماید. در سازمان امداد کشور شهرها و یا استانهای معین ( جفت ) وجود دارد که در صورت دریافت خبر به حالت آماده باش درآمده و در صورت نیاز به منطقه اعزام می گردند و یا فقط کمکهای خود را از قبیل چادر، مواد غذایی و ... ارسال می کنند.

2. تلاش برای مهار سانحه: در حوادث و سوانح یکی از عوامل ایجاد خسارت که در زلزله بیشتر می باشد آتش سوزی است که مدیریت سانحه در منطقه بایستی خود را برای مقابله و جلوگیری از آن آماده سازد که بهترین راه و اولین راه قطع جریان برق و گاز در این مناطق می باشد.

3. عملیات جستجو و نجات: در بعضی از عملیاتهای امدادرسانی نیاز به عملیات طولانی مدت نمی باشد زیرا بناها به طور کلی تخریب نشده یا آسیب جدی ندیده اند در این گونه موارد عملیات امدادرسانی بدین صورت انجام می گیرد که ابتدا افراد گروه امدادی به دسته های مختلفی تقسیم می شوند و هر کدام از افراد به بررسی نقاط مختلفی از منطقه آسیب دیده می پردازند و میزان خسارات وارده را بررسی و حتی الامکان برای هر خانوار شناسنامه امدادی تکمیل می کنند.کلیه ساختمانها باید از نظر قابل سکونت بودن مورد بررسی قرار گیرند. در صورت امکان سعی شود تا اقلام توزیعی بین آسیب دیدگان به یک اندازه باشد. به خاطر داشته باشید که افرادی نیز در منطقه آسیب دیده هستند که هیچ گونه خسارت مالی ندیده اند یا خسارت وارده به آنها ناچیز می باشد ولی آنها نیز از شما تقاضای کمک دارند. مراقب باشید که با این گونه افراد چگونه ارتباط برقرار نمایید تا در منطقه تنش ایجاد نشود . سعی کنید اعتماد افراد را نسبت به خود جلب کنید ولی به آنها دروغ نگویید یا قول بی اساس ندهید و در حیطه مسوولیتها و وظایف خود عمل کنید. معمولا در این گونه حوادث پس از گذشت چند روز منطقه به حالت عادی خود باز می گردد که در این موقع سازمانها و نهادهای دیگر نسبت به بازسازی و تعمیر بعضی از بناها که قابل سکونت نیستند اقدام خواهند کرد.حال اگر سانحه وسیع باشد و تخریب بناها را در بر داشته باشد پس از وقوع آن عملیات جستجو ونجات افراد زیر آوار آغاز می شود که گروهای امدادی به تیم های مختلف تقسیم می شوند و هر تیم مسوول تجسس در قسمتی از منطقه می باشد در کنار گروه تجسس و نجات گروههای دیگری نیز فعالیت می کنند مانند کمکهای اولیه تریاژ ، پشتیبانی ، اطفا حریق و ... که کار کلیه این گروهها وابسته به یکدیگر می باشد.

4. تریاژ: تریاژ به معنی تقسیم بندی افراد صدمه دیده در حادثه می باشد که برای هر مرحله ای متفاوت می باشد. جهت انجام اقدامات پزشکی برای مصدومان ابتدا یک تیم تریاژ تشکیل شده و مصدومان را از لحاظ آسیبهای وارده به وسیله نوارهای رنگی مخصوص و یا کارتهای ویژه تقسیم بندی می کنند تا بتوان مصدومان را به ترتیب اولویت انتقال و اقدامات پزشکی را برای آنها انجام داد. الویت بندی در تریاژ : رتبه های تریاژ نوع جراحات گروه فوری یا پر اولویت (قرمز)   این مصدومین باید بلافاصله منتقل شوند و تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرند . این مصدومین در صورت عدم رسیدگی در کمتر از یک ساعت خواهند مرد . اختلالات راه هوایی و تنفسی خونریزی شدید یا غیر قابل کنترل کاهش سطح هوشیاری مشکلات طبی داخلی شدید شوک ناشی از کمبود خون سوختگی شدید و بحرانی جراحات شدید ناشی از آوار قطع شدگی عضو بطور ناقص علائم و نشانه های سکته قلبی مسمومیت شدید تشنج پایدار علائم زایمان زودرس گروه تأخیری یا دومین اولویت (زرد) مصدومینی که جراحات شدید داشته ولی بدون درمان یک ساعت تا 12 ساعت دوام می آورند . سوختگی بدون مشکلات راه هوایی آسیبهای استخوانی ، مفصلی و عضلانی شدید یا متعدد جراحات ستون فقرات بدون آسیب به نخاع دیابت بدون اختلال هوشیاری صدمات چشمی زخمهای نافذ و سوراخ کننده شکم بدون شوک گروه سرپائی یا سومین الویت (سبز) افرادی با مشکلات خفیف و غیر اورژانسی شکستگی های خفیف جراحات بافت نرم خفیف اختلالات زنان و زایمان اختلالات روانی – عصبی شکایات طبی شایع مانند دل درد یا سردرد گروه متوفیان یا بی الویت (مشکی) ضرورتی به انتقال سریع متوفی در جریان رویارویی با مصدومین زیاد وجود ندارد . مرگ واضح جراحات منافی حیات مانند قطع کامل سر ایست قلبی کامل و برگشت ناپذیر

5. درمان و مراقبتهای پزشکی از مجروحان: جهت اقدامات پزشکی اولیه در منطقه بیمارستانهای صحرایی احداث می گردد و حتی الامکان مصدومان در این مراکز درمان می شوند و در صورت نیاز به بیمارستانهایی در شهرهای مجاور اعزام می شوند.

6. مرحله عادی سازی : معمولا این مرحله همزمان با عملیات امداد ونجات یا کمی بعد از آن اجرا می شود که شامل  اقدامات زیر می باشد

- ایجاد سرپناه اضطراری برای ایجاد سرپناه موقت بهترین وسیله استفاده از چادر های امدادی می باشد بسته به نوع سانحه و در صورت نیاز اردوگاههای امدادی احداث می شود. که در حوادث با وسعت کم معمولا این کار صورت نمی گیرد و چون افراد آسیب دیده تمایل دارند که در محل خانه خود باشند در همان محل عمل چادر زنی انجام می شود.

- تامین آب آشامیدنی سالم: معمولا بعد از حوادث بزرگ به علل مختلفی آبهای منطقه آلوده می شوند و چون اکثر بیماریها توسط آب آلوده منتقل می شود نیاز به تامین آب آشامیدنی سالم در منطقه می باشد که این امر را با استفاده از تانکرهای مخصوص انجام می گیرد.

- تغذیه افراد آسیب دیده یکی از مهمترین بخشهای امدادرسانی در مراحل اولیه حوادث بزرگ تغذیه افراد آسیب دیده  می باشد که در روزهای اول معمولا کنسرو و غذاهای سرد می باشد ولی پس از گذشت چند روز جیره غذایی خشک بین حادثه دیدگان توزیع می گردد تا خود نسبت به طبخ غذا اقدام نمایند.

- تدفین جان باختگان تدفین جان باختگان پس از شناسایی توسط خانواده متوفی  انجام شود زیرا هم از لحاظ بهداشتی و هم از لحاظ روحی بسیار موثر می باشد.

- ایجاد امنیت در حوادث و سوانح بزرگ معمولا افراد سودجو در خود منطقه یا از شهرهای مختلف اطراف به منطقه آمده و شروع به دزدی و غارت اموال می کنند که وظیفه ایجاد امنیت و حفاظت از اموال مردم به عهده نیروی انتظامی و امدادی منطقه می باشد.

د: بازسازی و توان بخشی: این مرحله پس از عملیات امدادرسانی و پس از گذشت مدتی از حادثه می باشد که بستگی به نوع و وسعت حادثه مدت زمان آن متفاوت می شود که برای این امر بایستی کارهای زیر انجام پذیرد.

1- ساختن خانه های جدید توسط دولت

2- اختصاص دادن وام به حادثه دیدگان جهت جبران خسارات

3- ساخت زیر بناهای اساسی منطقه و ....

نجات چیست ؟

نجات عبارت است از یک سری عملیاتی که منجر به رهایی افراد زنده از شرایط بحرانی و به دام افتاده می شود و همچنین انجام کمکهای نخستین بر روی آنها که از وخامت حال افراد جلوگیری نماید . کار نجات ، یک عمل کاملاً فنی است و اجرای صحیح آن احتیاج به آموزش و تمرین و مهارت خاص دارد . در عملیات نجات ، نتیجه کار یک فرد تعلیم دیده و با هوش ، به مراتب بیشتر و مؤثرتر از قدرت و نیروی جسمانی اوست . هدف اساسی از نجات: رهایی و خلاص سریع اشخاص به دام افتاده و انجام کمکهای اولیه درباره آنهاست .

گروه نجات :

گروه نجات ، کوچکترین واحد سازمان های نجات است که این گروه توانایی انتقال وسایل و ساز و برگ خود را به منطقه عملیات دارد . گروه نجات به طور کلی یک نیروی متحرک در عملیات اساسی نجات است و بایستی ابزار و ادواتی را به کار ببرد که توسط نجاتگران عضو گروه به عمق و میان خرابی ها و آوارها برده می شود .

مراحل عملیات جستجو و نجات:

جستجو دسترسی کمک رهاسازی و تثبیت انتقال معیارها در عملیات جستجو و نجات معیار جستجو کسب اطلاعات (از افراد مطلع محلی) دریافت عکس العمل های زیر آوار ایجاد صدا به وسیله اجسام و وسایل منتقل کننده صدا رویت سوژه (هدف جستجو)   معیار دسترسی سریع ترین روش ایمن ترین مسیر کوتاه ترین مسافت   معیار کمک زنده ماندن و زنده نگهداشتن آسیب دیدن کمتر تقویت توان روحی – روانی   معیار رهاسازی حداقل زمان حداقل تجهیزات حداقل نیروی انسانی تثبیت وضعیت مصدوم   معیار انتقال سرعت در انتقال جلوگیری از وخامت حال مصدوم با وسائل ابتدایی و قابل دسترس مناسب ترین و ایمن ترین روش حمل وظیفه نجاتگر در عملیات نجات در آوار به طور معمول هر نجاتگر در هنگام بروز رویدادهای طبیعی و غیرطبیعی و به وجود آمدن ساختمان های فرو ریخته 5 وظیفه دارد : نجات جان افراد از طریق بیرون آوردن سریع و فوری آنها از زیر آوار و خرابه های ساختمان های آسیب دیده در نتیجه حملات هوایی دشمن (آتش سوزی ،سیل ، زلزله و یا هر گونه سانحه دیگر) انجام کمکهای اولیه درباره اشخاص گرفتار شده و اعزام آنها به مراکز درمانی برای معالجات بعدی . اقدامات لازم در زمینه نگهداری موقت یا انهدام کامل ساختمان های آسیب دیده و ساختمان هایی که ریزش آنها خطرناک تر است و یا تصمیم دربارۀ خرابی آنها که موجب قطع عبور و مرور می شود و یا در کار و فعالیت واحدهای امداد و نجات مانع ایجاد می کند . کمک به گروه های متخصص پاک کننده خرابی ها و اقدام به توسعه معابر محلهای آسیب دیده ، به منظور تسهیل در حرکت وسایل نقلیه و دستگاه های مکانیکی .

جستجو و پیدا کردن و جمع آوری اجساد ، هر چند که این وظیفه جز مأموریت و مسئولیت های مستقیم گروه نجات نیست ، ولی در مواقع اضطراری بناچار باید مورد توجه قرار گیرد .

انجام کمکهای نخستین ، یکی از مسئولیت های پر اهمیت گروه نجات است ؛ولی همیشه باید در نظر داشت که مسئولیت این گروه در وهله اول رهایی و نجات آسیب دیدگان است که در ساختمان های آسیب دیده و یا زیر آوار ها و دود ، به دام افتاده و مصدوم شده اند .

افراد درگیر در جستجو و نجات:

  بر اساس مراحل عملیات جستجو و نجات ، افرادی که درگیر می شوند به 3 دسته تقسیم می گردد :

گروه 1 : بازماندگان در صورت وقوع بلایا ، اولین واکنش بازماندگانی که از سالم بودن خود اطمینان حاصل کرده اند ، کمک رسانی به همسایگان و اقوام است . این افراد از عملیات درست و دقیق برای نجات سایرین آگاه نیستند اما کاملاً واقفند که در شرایط اضطراری به همیاری آنها نیاز است . این چنین مقاصد والا ممکن است باعث وخیم شدن شرایط و افزایش آمار مرگ و میر شود یا حتی حضور آنها ممکن است دست و پاگیر بودهو در فعالیتهای نجاتگران نیز اختلال ایجاد کند .

گروه 2 : افراد آموزش ندیده موج دوم نجاتگران ، از افرادی تشکیل می شود که در نخستین لحظه های بروز سانحه شاهد آن بوده اند و کنجکاوی و شوق همیاری ، آنها را به آن سوی کشانده است . ، این افراد از نظر روحی شرایط بهتری نسبت به گروه قبلی دارند ولی اطلاعات ناکافی آنها عامل مهمی است که در عملکرد آنها بسیار موثر است .چنانچه فعالیت این افراد کنترل شود بسیار سودمند است .

گروه 3 : افراد تعلیم دیده آخرین گروهی که وارد صحنه حادثه می شوند ، کارکنان تعلیم دیده ای چون پلیس ، آتش نشانان ، نجاتگران و امدادگران یا کارکنان فوریت های پزشکی و ... هستند .

نکته : جستجو و نجات معمولاً در شرایط آسان انجام نمی شود و غالباً نجاتگر باید خود را برای رویارویی با شرایط سخت ، دشوار و همچنین وضعیت های غیرقابل پیش بینی آماده نمایند . مهمترین شرایط برای آمادگی نجاتگران شرایط فیزیکی می باشد که به 4 دسته اصلی تقسیم می شوند :

چابکی انعطاف پذیری قدرت تحمل قدرت بدنی بعد از آمادگی فیزیکی ، اطلاعات و تبحر امدادی ، اولین شرط برای کمک به مصدوم می باشد . نجاتگر در زمان عملیات باید توانایی ایجاد شکاف در آوار ، بریدن و شکستن قطعات چوب و آوار و همچنین نفوذ به مصالح ساختمانی را داشته باشد . توجه داشته باشید که 2 واژه «من» و «خطا» در جستجو و نجات جایی ندارد. . . نجاتگر و خطرات هنگام عملیات فضای کار محدودیت دارد . با کمترین وسائل و تجهیزات کار خواهد شد (ایمنی کم) خطر ناشی از افتادن اجسام و قطعاتآوار بر روی نجاتگر وجود دارد . قرار گرفتن در مقابل تابش حرارت و استنشاق گازهای شیمیایی تأثیرگذار خواهد بود . مواجهه با شرایط جوی نامناسب در عملکرد مؤثر خواهد بود . کار با ابزار تیز و برنده بسیار خطرناک است . برخورد قطعات معلق به جای مانده از ساختمان با نجاتگران یک احتمال قوی است . فرو رفتن در حفرات و زیر زمین ها به طور ناگهانی یک تهدید بالقوه است .

عملیات جستجو و نجات در هنگام آوار را به پنج مرحله میتوان تقسیم بندی و هر مرحله را پس از تکمیل مرحله قبلی دنبال نمود. این پنج مرحله عبارتند از:

مرحله 1: شناسایی یا ارزیابی اولیه که به دو بخش تقسیم میگردد.

الف- جمع آوری اطلاعات در این بخش کلیه مستندات و اطلاعات قاب دریافت که میتواند به ایجاد برنامه عملیاتی مدبرانهای رهنمون گردد، جمعآوری میشود. این دادهها در قالب جملات زیر قابل بررسی و دریافت میباشد. زمان ریزش و کلیه مسایل و موارد جانبی مربوط به صحنه به جای مانده از آوار  تعداد متصرفین و ساکنان احتمالی در ساختمان به هنگام آوار  در صورت امکان دسترسی به نقشه ساختمان، اطلاع از نوع سازه، عمر ساختمان خطراتی که محل را تهدید میکند و اتخاذ تدابیر لازم درباره آنها با استفاده از امکانات موجود عملیاتی و تجهیزاتی شناسایی موقعیت تاسیسات ساختمان شامل آب، برق و گاز و... تعداد نفراتی که قبل از ریزش و پس از ریزش آوار از ساختمان و موقعیت خارج شدهاند. اخذ اطلاعات محلی از افراد یا آگاهانی که در موقعیت حضور دارند و یا به طریقی بتوان به آنان دسترسی یافت منابع مورد نیاز و قابل دسترس برای عملیات نجات نفرات و گروههای نجات و امداد حاضر در صحنه نفرات و گروههای نجات و امداد عازم به محل و موقعیت آنان منابع پشتیبانی و قابل دسترس استفاده از تجربیات و برنامههای موفق عملیات آواربرداری که در گذشته به دست آمده است.

ب- بازدید فنی پس از انجام موارد بخش پیشین نوبت به بازدید فنی میرسد که عبارت است از:  بازدید و شناسایی نقاط و محلهای پایداری بنا بازدید از محلها و کانون خطرات بازدید از محلها و نقاط قابل دسترس که احتمال محبوس شدن افراد در آنها وجود دارد. پس از بررسیها و به دست آوردن اطلاعات لازم، کلیه اطلاعات جمعآوری شده گزارش میشود تا در جلسه توجیهی و پیش از شروع مرحله بعدی مورد استفاده و بهرهبرداری قرار گیرد. ارزیابیهای صورت گرفته از ساختمان و موقعیت محل به شکل بیرونی یا داخلی و یا تداوم با یکدیگر در کاهش زمان و سرعت بخشیدن به شروع عملیات نقش موثری در پی خواهند داشت  .

مرحله 2: هنگامی که تیم مسئول جمع آوری اطلاعات موقعیت خطرات و نیز استحکام بنا را ارزیابی و گزارش نمود، تیم بعدی با علامتگذاریها بر قابل دسترس آسیبدیدگان و مصدومانی را که قادر به حرکت روی پای خود هستند در مسیر و معبر شناسایی و علامتگذاری شده به طرف محل استقرار اورژانس پزشکی یا تریاژ روانه میسازند. تیم فوق الذکر مسئولیت شناسایی مصدومان احتمالی گرفتار در زیر آوار را نیز برعهده داشته و موظف به شناسایی مکانهای مصدومان گرفتار در آوار و علامتگذاری آنها با درجهبندی هر مورد هستند. (علامتگذاری با رنگ اسپری، روبان و یا هر وسیله نوشتاری قابل رویت مقاوم در مقابل اثرات و شرایط جوی باشد) در این مرحله وظایف تیمهای اول و دوم صرفا شناسایی و هدایت مصدومان سرپایی به محل تریاژ میباشد زیرا رسیدگی به افراد و مصدومان قابل دسترس در حوادث آسانتر از نجات سایرین در زیر آوار خواهد بود و میتوان تعداد بیشتری را به این ترتیب نجات داد زیرا در صورت درگیر شدن برای نجات افراد و مصدومان زیر آوار که نیازمند فراهم شدن تجهیزات فنی و تخصصی است زمان هم به سرعت سپری میگردد و شاید مجموع زمان صرف شده در چنین حوادثی برای نجات حتی یک نفر ساعتها و روزها وقت صرف شود. سرعت عمل توام با احتیاط رمز موفقیت تیمهای عملکننده خواهد بود پس ضرورت ایجاب میکند که کلیه تیمها تجهیزات مناسب تعیین شده را به همراه داشته باشند. در زمان ورود تیمهای اول و دوم به محل و موقعیتهای در ساختمان ابتدا باید مسیرها و محلهای جستجو را علامتگذاری نمایند و در بدو ورود نیز تیم اول به طرف راست و تیم دوم هم به طرف چپ در داخل به پیش روند. هدف از چنین روشی اجرای ساختار ایمن به منظور برقراری و استمرار ارتباطات داخلی در محلها و کانونهای خطر و فضاهای تاریک میباشد. تا هنگامی که تیمهای اول و دوم در داخل صحنه و موقعیت حضور داشته باشند، سایر نیروهای بیرونی موظف به همکاری برای تحویل افراد مصدوم و خارج شده از صحنه حادثه و هدایت و رساندن آنان به محل امن و محل تریاژ است. البته محل تریاژ نیز دارای تقسیمبندی به چهار بخش بحرانی- تثبیتشته مجروحان سرپایی و آسیب دیدگان و در نهایت بخش فوت شدگان است.

مرحله3 : در این مرحله تیمها به محل و مکانهای احتمالی دارای تراکم جمعیتی داخل ساختمان که دارای آوار سبک باشد اعزام و هدایت میشوند. این تیمها به طور عمده از نیروهای مردمی و داوطلب میتوانند باشند که کارهای ساده تری به عهده ایشان گذارده میشود مثل: افراد مخصوص حمل برانکارد افراد برای کار آواربرداری کادر فنی رابطین انتقال پیام و اخبار (پیک) با توجه به تجمع احتمالی افراد داوطلب در صحنه حادثه و اشتیاق وافر آنان برای کمکرسانی در قالب گروهها و تیمهای نام برده شده فوق ضرورت دارد تا با سازماندهی در محل و بازوبند مشخص دارای حروف مخفف نامگذاری شده و در هنگام نیاز برای عملیات در نظر گرفته شده و انجام وظیفه محوله به آنان با سهولت و بدون سردرگمی صورت پذیرد. وظیفه تیمهای جستجو در مرحله سوم فقط آواربرداری سبک بوده و نمی توانند مصدومان زیر آوار را نجات دهند بلکه باید با علامتگذاری و مستندسازی این محلها و موقعیتها مراحل بعدی برای عملیات و نیروهای تخصصی را تسهیل نمایند. هدف اولیه تیمها در مرحله سوم شناسایی و یافتن و انتقال مصدومان در سطح آوار است. کلیه تیمهای مرحله سوم باید قبل از شروع و اجرای مرحله چهارم به محل و نقاط امن تعیین شده مراجعت نموده باشند.

مرحله 4: در این مرحله افراد تیمها به محلهایی اعزام و گسیل میشوند که قبلا توسط تیمها در مرحله سوم علامتگذاری شده و احتمال می رود. مصدوم یا مصدومان در زیر آنها وجود داشته باشند. همچنین از نقاطی که تعداد بیشتری گرفتار یا محبوس شده وجود دارد کار جستجو آغاز میشود و ضمن برقراری ارتباط کلامی یا ضربه زدنها مبادرت به یافتن و اطمینان از وجود آنان حسب تشخیص و بازخورد ارتباطات صورت میپذیرد. در مرحله چهارم به کارگیری و استفاده از ابزارهای هیدرولیکی قابل حمل و سایر تجهیزات مشابه به منظور تخلیه نخاله ها و اشیای در زیر آوارها انجام میشود، مسیر و مکانهای زیر آوار باز شود. همچنین در این مرحله مبادرت به علامتگذاری محلها و نقاطی که نیازمند به کارگیری و استفاده از تجهیزات تخصصی سنگین باشد صورت می پذیرد. انجام مرحله چهارم نیازمند نیروهای کارآمد و دارای تجربه و تخصص و به عبارتی حرفهای است که شهامت کار در محیطهای خطرناک و به طور لغزان و متزلزل در ساختمانها و تصرفات را دارا باشند. وجود تجهیزاتی مثل زنده یاب تصویری و الکتروشیمیایی، لوازم تخصصی کوهنوردی دستگاه تنفسی و... از ضروریاتی است که باید گروهها به همراه داشته باشند.

مرحله 5: در این مرحله کلیه تیمها و نفرات قبل ساختمان و محل آواربرداری را باید ترک نموده و فقط تیم مشخص برای مرحله 5 با تجهیزات سنگین و آماده به کار در محل مشغول فعالیت برای آواربرداری شوند. در این مرحله جابجایی نخاله ها و محلهای علامتگذاری شده توسط تیمها در مرحله 4 که برای رسیدن به اشخاص و مصدومان گیر افتاده در زیر آوار به منظور نجات آنان صورت میپذیرد. جابجایی قطعات بزرگ، برش آنها حفر تونل- استفاده از تجهیزات تخصصی هیدرولیکی اعم از جک و قیچی و بالشتک شمعک زدن- برش آهن آلات توسط جوش برقی یا استیلن و سایر ابزارآلاتی که در گروه تخصصی و ویژه نجات و امداد و به نحو ممکن از این وسایل و بسته به شرایط استفاده و به کار گرفته می شوند. در مرحله 5 توجه به پایداری سازهها و مستحکم سازی آنها و تقویت بخشهای دارای ریزشهای احتمالی برای پایداری ساختن این مواضع در حین عملیات حتما باید صورت پذیرد. هنگام اتمام عملیات مرحله 5 و انجام یک جستجوی کامل و همهجانبه در تمامی بخشها آن و اطمینان از عدم حضور اشخاص زنده در آن مدیر عملیات میتواند دستور خاتمه عملیات جستجو را اعلام و ساختمان آماده برای تخریب شود. یادآوری این نکته در هنگام عملیات نجات و آواربرداری حایز اهمیت است و آن اینکه در زمان گسترده بودن ساختمانها و محلهای آوار اگر خواسته باشیم تا افراد بیشتری نجات داده شوند ضرورت دارد تا تیمها عملیات در دست اقدام مرحله 5 را متوقف و برگشت به مرحله 4 نمایند. تا با صرف وقت و امکانات زیاد نتیجه احتمالی اندک عایدشان نشود بلکه با آواربرداری کم بازمانده های قابل دسترس بیشتری را که در حال مرگ هستند نجات دهند. در طی انجام عملیاتها در تمامی مراحل 1 تا 5 رعایت استانداردها و استفاده از علایم و مبنای قراردادی در امور عملیات نجات و آواربرداری به عنوان رموز موفقیت  تسریع و تسهیل امور مدیریت و هدایت و برنامه ریزی محسوب میشوند. بنابراین توجه به دستورالعملهای ارزیابی و علامتگذاری آوارهای شهری مانند سیستم شناسایی مشترک- ارزیابی سازه ها- نتایج ارزیابیها از نکات بارز و شناسه های عملیات جستجو در آواربرداریها به حساب می آیند.

سیستمهای علامتگذاری در عملیات جستجو در آوار این سیستمها به بخشهای زیرین تقسیم میشوند:

محلها و نقاط تعیین شده یا سایتهای عملیاتی ارزیابی سازه شامل علامتگذاری سازه یا خطرات جانبی آن و علامتگذاری حاصل از جستجو و موقعیت مکانی مصدوم علامتگذاری عمومی (نوارها و روبانهای هشدار( علامتگذاری بر روی تجهیزات و وسایل نقلیه علامتگذاری تیمها و وظایف محوله علایم اختصاری علامتگذاریها باید با استفاده از شبرنگ و یا رنگهای فسفری روشن باشد تا کاملاً قابل رویت و شناسایی گردند. کلیات علامتگذاری در صورت عدم وجود نقشه از موقعیت و یا سایت تحت پوشش عملیات به کار بستن نکات ذیل الزامی است. تهیه کروکی محل شناسایی و علامتگذاری محل و موقعیتها تعیین شماره یا نام برای هر سایت شامل بخش خروجی و بخش داخلی توجه به مشخص شدن موقعیتها در فضای داخل دو سازه و آدرس دهی آن باید از یک جناح آغاز و به صورت عددی و در جهت حرکت عقربه ساعت شماره بندی شود. همچنین فضای داخل سازه باید به چهار بخش داخلی تقسیم و در جهت حرکت عقربه های ساعت نامگذاری شود. مرکز سازه که بخشی از چهار قسمت را دربرمیگیرد با حرف جداگانهای نمایش داده میشود. در سازههای چند طبقه برمبنای دید از بیرون شمارهگذاری انجام میشود که طبقه همکف با عدد صفر و طبقات بالای آن به صورت 1F و 2F و بیشتر و طبقات زیر صفر به صورت 1B و 2B و بیشتر علامتگذاری میشود. در علامتگذاری ارزیابی سازه ها با استفاده از یک تابلو به ابعاد 1×1 و در اولین نقطه دسترسی به هر سازه مشکوک میتوان نصب نمود و اطلاعات زیر را بر روی آن نوشت: ذکر خطرات احتمالی در قسمت بالای تابلو مجاز یا غیرمجاز بودن ورود در قسمت داخلی آن اسم تیم و گروه و ساعت شروع و خاتمه عملیات تعداد مصدومان زنده در قسمت چپ تابلو تعداد اجساد در سمت راست تابلو با خاتمه عملیات نیز دایرهای به دور تابلو کشیده میشود وجود سایر علایم و استفاده از آنها در موقعیت و مکانهای حادثه آواربرداری که نشانگر محدوده عملیات- محل آوار یا منطقه خطرناک- پست فرماندهی پایگاه عملیاتی جستجو- سایت عملیاتی- محوطه فرود هلیکوپتر- محل تریاژ و حاکی از رعایت ضوابط و دستورالعملها و وجود مدیریت قوی و منظم بر امور عملیات در صحنه میباشد. بنابراین با استفاده و به کار بستن چنین روشهایی امید آن میرود که در صورت بروز آوار در حجم کم یا گسترده بتوان از افزایش تلفات و صدمات به حادثه دیدگان و تحمیل خسارات سنگین به تجهیزات و اتلاف منابع نیروی عملیاتی به طور چشمگیر و قابل ملاحظهای کاسته شود و نتایج حاصله رضایتمندی کارکنان و اقشار مختلف جامعه را به دنبال داشته باشد.

نجات افرادِ در زیر آوار :

به طور کلی برای خلاصی و رهایی اشخاصی که در یزر توده های آوار مانده اند 2 راه وجود دارد : پاک کردن یا برداشتن آوار (جابجا کردن قطعات آجر و غیره ) تا زمانی که مصدومان پیدا و از زیر آوار به بیرون کشیده شوند . ایجاد راه گربه رو و اتصال فضای خالی زیر آوار به هم (ساختن تونل - کانال) بلایای طبیعی و نوع آوار   آواربرداری و حذف آن از محل حادثه دیده یکی از مهمترین اجزاء در عملیات نجات و بازسازی می باشد. بسیاری از آثار باقیمانده از بلایای طبیعی خطرناک نیستند. خاک، مصالح ساختمانی، زباله های سبز همانند درختان و بوته ها، حجم بسیار زیادی از آوار را تشکیل می دهند که بسیاری از آنها قابل بازیافت می باشند.

شناخت آوار زلزله

زلزله ایجاد کننده امواج لرزه ای بوده و باعث جابجائی زمین در طول گسلها می گردد. این امواج لرزه ای عامل ویرانی ساختمانها و پلها در منطقه ای محدود و آسیب رسیدن به ساختمانها و سایر سازه های دورتر می باشند. آسیبهای جانبی ناشی از آتش سوزی، انفجار و آبگرفتگی های محدود ناشی از شکستگی لوله های آب میتواند افزایش دهنده مقادیر نخاله  بوجود آمده باشد. آوار زلزله شامل مصالح ساختمانی، وسایل شخصی افراد و رسوبات ناشی از زمین لغزش می باشد. ساختمانهای مختلف انواع مختلفی از آوار را به وجود می آورند که بصورت مختصر در زیر به بررسی آنها می پردازیم:   ساختمانهای چوبی و بنایی غیر مسلح:  اینگونه ساختمانها معمولا از سایر سازه ها کوچکتر بوده و مصدومان در این ساختمانها اغلب با استفاده از ابزار دستی قابل نجات و رهایی هستند. قطعات چوبی و دیوارهای بنایی قابل خرد شدن به قطعات کوچکتر و قابل حمل می باشد. لذا در اینگونه آواربرداری نیازی به ماشین آلات سنگین نیست و افراد تیم نجات با استفاده از ابزار دستی خود می توانند به نجات افراد در زیر آوار مانده بپردازند.

ساختمانهای بتنی: یک مد خرابی معمول در سازه های بتنی بهنگام زلزله، فروافتادن دال کف، تقریبا بدون شکست، بر روی کف زیرین خود میباشد. در این نوع خرابی که تحت عنوان "پن کیک" از آن یاد میشود، دالهای کف فروافتاده از دسترسی و رهایی مصدومان جلوگیری می کند و لذا مشکلات زیادی را بخصوص درصورتی که موقعیت و وضعیت قربانی نامعلوم باشد ایجاد می نماید. دال بتنی هر طبقه به ابعاد 30 متر در 30 متر و به ضخامت 10 سانتیمتر وزنی بالغ بر 250 تن دارد که از ظرفیت جرثقیلهای معمول فراتر است. لذا باید این دالهای بتنی به قطعات کوچکتر بریده شوند تا قابل حمل و جابجائی بوسیله جرثقیلهای عادی شوند.

سازه های فولادی:  ساختمانهای فولادی یک طبقه معمولا دارای مقاطع فولادی کوچکی هستند که با استفاده از اره های دستی و یا برقی قابل نفوذ می باشد. حتی در ساختمانهای سنگین صنعتی نیز از این روش می توان برای بریدن قطعات سنگین به تکه های قابل حمل استفاده نمود. جک و یا کیسه های هوا نیز برای ایجاد فضای دسترسی به مصدومان قابل استفاده می باشد. سازه های چند طبقه فولادی در داشتن دالهای بتنی به عنوان اعضای سقف مانند سازه های بتنی می باشد. قسمت زیادی از آوار سنگین در ساختمانهای فولادی بدلیل تفاوت در سختی بین قابهای فولادی و دیوارهای آجری، با ریزش دیوارها حاصل می گردد. پنلهای پیش ساخته بتنی معمولا سخت ترین نوع آوار را ایجاد می کنند چرا که معمولا به هنگام افتادن تکه تکه نشده و بصورت قطعات بزرگی باقی می ماند.   پس از وقوع زلزله، بدلیل گرفتار شدن بسیاری از افراد در زیر آوار، نیاز به جابجایی سریع آوار به منظور کمک رسانی به افراد مانده در زیر آوار می باشد، از سوی دیگر پس از پایان عملیات جستجو و نجات مرحله پاکسازی و آماده سازی محل حادثه دیده برای ادامه فعالیتهای انسانی آغاز می گردد.

بدلیل متفاوت بودن ماهیت این دو نوع آوار بردای مدیریت این بخشها نیز نیاز به مهارتهای مختلفی دارد و از دو منظر می توان آواربرداری پس از زلزله را مورد بررسی قرار داد:  آواربرداری کوتاه مدت (امدادی) و آواربرداری بلند مدت (پاکسازی).

آوار برداری کوتاه مدت (امدادی)

آنچه که در آوار برداری کوتاه مدت از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد سرعت عمل و دقت در آوار برداری است. سرعت مقوله مهم در عملیات جستجو و نجات است چرا که از 24 ساعت اولیه پس از زلزله به عنوان زمان طلایی در نجات یاد می شود.

بحث آواربرداری کوتاه مدت، از زیر مجموعه های مدیریت بحران بشمار می رود و نیاز به تخصص و آشنایی کافی به انواع آوار، نحوه امداد رسانی و جستجو دارد. آنچه امر آوار برداری را مشکل می کند، وجود آوار سنگین و مواد حجیم است که به سادگی قابل جابجایی بوسیله اعضای تیم نجات بدون استفاده از ابزار مکانیکی نمی باشد. برای مثال یک نمونه از آوار سنگین ممکن است یک دال بتنی به ابعاد 3 متر در 3 متر و ضخامت 15 سانتیمتر با وزن تقریبی 3 الی 4 تن می باشد. حجم و وزن زیاد باعث میشود که بدون استفاده از ماشین آلات امکان نجات وجود نداشته باشد. دالهای سقف و کف، قطعات بزرگ بتن مسلح و قطعات بتن پیش ساخته بعنوان آوار سنگین بشمار می روند.

آوار برداری بلند مدت

در آواربرداری بلندمدت که مربوط به مرحله پاک سازی محل حادثه دیده می باشد، ماشین آلات سنگین از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. در این مرحله شرایط بحران برطرف گردیده و باید در مسئله پاکسازی به بازدهی و بهره وری توجه خاصی شود. استفاده از ماشین آلات در آوار برداری کوتاه مدت نقش ماشین آلات در آواربرداری پس از زلزله با توجه به نوع آوارهای ایجاد شده تعیین می شود و برای انواع مختلف آوار ابزار متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد.

البته باید توجه نمود که در مرحله امداد رسانی (آواربرداری کوتاه مدت) با وجود اهمیت مقوله سرعت، معمولا استفاده از ماشین آلات سنگین بدلایل زیر توصیه نمی شود:

1. عدم دقت کافی

2. امکان آسیب رسیدن به افرادی که زیر آوار مانده اند بدلیل سنگینی ماشین آلات

3. عدم امکان شنیده شدن صدای قربانیان زیر آوار به دلیل صدای ناشی از کارکرد ماشین آلات

با وجود مشکلات فوق استفاده از ماشین آلات در برخی موارد امری ضروری است، مخصوصا در زلزله های شهری که بیشتر ساختمانها بصورت بتنی و فولادی بوده و بدلیل ایجاد آوارهای سنگین نیاز به ماشین آلات برای جابجائی آوار سنگین وجود دارد. جرثقیل بهترین وسیله در آواربرداری های شهری است و در مرحله بعد بیل مکانیکی برای انجام خاکبرداریهای محدود مورد استفاده قرار می گیرد این درحالی است که استفاده از لودر در آوار برداری به هیچ عنوان توصیه نمی شود. با وجود این اغلب توصیه می شود که تا پنج روز بعد از وقوع زلزله از انتقال ماشین آلات سنگین به محل حادثه دیده جلوگیری شود و در صورتی که نیاز به کارکرد ماشین آلات غیر قابل انکار باشد، باید بهنگام کارکرد ماشین آلات از زمانهای سکوت ( بمنظور شنیدن صدای احتمالی قربانیان ) استفاده شود.

ابزار جدیدی که در عملیات امداد و نجات استفاده میشود جکهای دستی و کیسه های هوا برای ایجاد فضای لازم بمنظور خارج کردن افراد حبس شده در زیر آوار است.

در ضمن بهنگام عملیات جستجو و نجات باید به این نکته توجه نمود که آوار یک توده سه بعدی است و از هر شش وجه آن میتوان وارد عمل شد. بطور سنتی در کشور ما خاکبرداری از بالا و جوانب مرسوم بوده و از توجه به ابعاد دیگر مانند نقب زدن از پایین غفلت میشود .

تجهیزات عمومی امداد و نجات ابزار شخصی یا انفرادی پوشاک ، ابزار فردی ، وسیله ارتباطی، اقلام تغذیه ای ، کوله پشتی ، ماسک و فیلتر ، کیسه خواب ، پوتین مناسب ، دستکش صنعتی ، سوت ، کلاه ایمنی با چراغ پیشانی ، عینک ایمنی ابزار عمومی کیف کمکهای اولیه و کیف احیای قلبی ، ریوی . موانع هشدار دهنده ،سمپاش دستی ، انواع تبر و ابزار آلات ، بی سیم دستی ، بی سیم ثابت ، تلفن ماهواره ای و تلفن همراه .

جعبه مدیریت عملیاتی حاوی : قطب نما ، ماشین حساب ، نقشه و دفتر راهنما ، رادیو و باطری ، دوربین عکاسی یا فیلمبرداری ، لوازم التحریر ، فرمهای مخصوص گزارشات ، ست تجهیزات اداری نجات (انواع سوانح ) .

تجهیزات مورد نیاز در عملیات آواربرداری بیل بزرگ ،بیل امدادی،کلنگ، تیشه،تبر دیلم ، الوار ، انواع جک (در اشکال مختلف : مکانیکی ، پنوماتیکی و هیدرولیکی) و تیر چوبی یا فلزی انواع قیچی آهن بر ، گیره انواع نردبان (ساده ، یکطرفه ، تلسکوپی، تاشو) با جنس های مختلف . طناب (با گره ساده ) ، کابل های فولادی محکم با ضخامت های مختلف ، زنجیر با ضخامت های مختلف تجهیزات و وسائل سنگ نوردی . سبدهای حمل افراد و اشیا ، قرقره بزرگ ، سه پایه نصب قرقره . میخ ، میخ طویله ، پتک آهنگری ، شمعک های فلزی بازشونده ، چکش . پمپ های مکنده آب (ساده و شناور) ، لوله و شیلنگ برای هواررسانی ، دستگاه دمنده (توربوفن) موتور برق (جهت تأمین نیروی لازم برای به کار انداختن نوار نقاله و تأمین روشنایی محل) ، کمپرسور هوا (به منظور فعال کردن وسایلی از قبیل پکش بادی که با فشار هوا کار می کنند .) بلندگوی دستی (برای ارسال واضح دستورها ) چراغ قوه کلاه ایمنی ، کمربند ایمنی جرثقیل ، بیل مکانیکی ، ماشین آتش نشانی ، گراپل ، بتن بر ، لودر کبف کمکهای اولیه ماسک های مختلف ، کپسول اکسیژن و ساکشن زنده یاب در انواع مختلف سوت دستکش ایمنی پوتین مناسب یا چکمه لباس کار ، برانکارد کیسه حمل جسد ، سطل پلاستیکی لوله پولیکا (حداقل یک متر) بلوک های چوبی در ابعاد مختلف جهت شمع گذاری سبد اتصال به جرثقیل برای حالت تعلیق نجاتگران بر روی آوار دستگاه برش دورانی ، دو طرفه ، رفت و برگشتی  (دستی - هیدرولیکی) ، آهن بر ، چوب بر ، ترانسفورمر ، وسایل جوشکاری ، اره های موتوری یا برقی ، دستگاه های مکنده جهت برداشت آوارهای پودری و سنگریزه و قطعات کمی بزرگتر .

خلاصه و نتیجه گیری

کشور ایران یکی از ده کشور حادثه خیز دنیا به شمار می رود و هر از چندی شاهد حوادث ناگواری در گوشه و کنار کشور هستیم.و معمولاً در زمان و مکانی پیش می آید که انتظار بروز آن نمی رود .  آنچه که باید بدان توجه نمود این است که تا بحال در کشور ما زلزله شهری بوقوع نپیوسته و تقریبا تمام زلزله های کشور در مناطق روستایی و یا با بافت قدیمی بوده اند ( زلزله های طبس، آوج، بم ... ) این بدان معنی است که ما تابحال با آواربرداری ساختمانهای بنایی مواجه بوده ایم ولی آنچه که مشهود است آواربرداری شهری تفاوت چشم گیری با آواربرداری های بعمل آمده در کشور دارد. در یک زلزله شهری نمیتوان یک دال بتنی مسلح را با لودر جابجا کرد و یا نمیتوان تلی از تیرآهن را با آن بلند نمود و مصدومان احتمالی را از زیر آوار نجات داد. در آواربرداریهای شهری جرثقیلها نقش اصلی را در آواربرداری بر عهده دارند. از سوی دیگر همواره شاهد بوده ایم که بلافاصله بعد از زلزله آمار لودرهای ارسال شده به مناطق زلزله زده در صدر اخبار می باشد درحالی که لودر مرگبارترین وسیله در عملیات امداد و نجات بشمار می رود. آواربرداری یک عملیات کاملا مهندسی بوده و نیاز به تجربه و دید علمی دارد لذا از هم اکنون باید در تربیت افراد متخصص در امر آوار برداری علمی اقدامات عملی صورت بگیرد.

دانلود اسلاید